Levensbeschouwing

Terwijl de kerstklokjes klingelen en mijn kersthaat begint te trillingelen merk ik dat ik het lastiger dan eerst vind om te bedenken wat ik op mijn blogje wil zetten. Voor deze bloggersblog knalde ik er binnen een half uur een mooi lul verhaal uit en was ik daarna meer dan tevreden, maar iets is veranderd sinds ik het gevoel heb dat mensen het lezen. Mijn vrijheid van onzinuiting? 

Voor mijn studie heb ik één keer een intressant artikel moeten lezen, namelijk over authenticiteit in marketing. Het is meermaals wetenschappelijk bewezen, en volgens mij ook een breed sociaal geaccepteerd feit, dat mensen zich anders gedragen als ze weten dat er naar hun wordt gekeken. Dit zie je bijvoorbeeld als er een camera op iemand gericht wordt of als mensen bewust zijn van het feit dat er naar hun gegluurd wordt. Onbewust gedrag wordt bewust veranderd.

In dit artikel zet de schrijver uiteen dat we door social media anders naar de wereld zijn gaan kijken, omdat we het gevoel hebben dat er altijd mensen mee kijken. Zo maak je bijvoorbeeld een heerlijk kerstwandeling door het bos en denk je, als je iets moois ziet, gelijk “oh wow, ik moet een foto maken en dat in mijn insta story zetten”. De schrijver bevraagt daarna het feit of dit de authenticiteit van de beleving niet in de weg staat, omdat de belever bezig is met het delen en framen van de ervaring met zijn broekzak. 

Food for thought als je het mij vraagt. Dit boeide de 21 jarige versie van mij echter niet heel veel, al vond ik het een leuk redenatiespel. MAAR nu ik merk dat ik meer moeite krijg met mijn kaklul-beschouwingen, nu ik het gevoel heb dat er beschouwers zijn, denk ik toch terug aan deze (onbedoeld) anonieme artikel schrijver. 

Ik denk dat één van de grootste cadeaus die je voor kerst kan krijgen is dat jij jezelf en andere jou niet al te serieus nemen. Het is toch ook maar het leven. En volgens mij is het leven er vooral om blijde belevers te hebben. Het leven had toch ook niet kunnen bedenken dat je daar dan opeens likes mee zou kunnen of moeten krijgen. En voor mijn blogje? Ik zal proberen even grote kak te blijven lullen als voorheen!

Slimme telefoon, domme keuze?

Aller eerst hartelijk bedankt voor alle mensen die de moeite hebben genomen om mijn blog te lezen. Ik ben erg trots op deze 15-minutes of fame en overweldigd van de leuke reacties! Waar er vorige week nog gemiddeld 2 lezers waren per blog (papa en mama bedankt!) hebben ze nu allemaal de dubbele cijfers gehaald. Kan dat ook weer van mijn bucketlist af. 

Aan de hand van dit blog en de opvallende entree die mijn telefoon in elk gezelschap maakt heb ik de afgelopen dagen onwijs leuke gesprekken gevoerd. Zo is er mij meermaals toefluistert dat er mensen zijn die stiekem dromen over de revolutie van de domme telefoon. Zijn er artikelen naar mij gestuurd over een clubje kiddo’s aan de andere kant van de sloot die over zijn gegaan op een klaptelefoon en heb ik met een neurochirurg de betekenis van het woord overprikkeld ontleden. 

Toch compliceert deze quick rise to fame ook een belangrijke kwestie. Er is geen timing zo getimed als die van het leven, en zo werd ik maandag gebeld door de verzekering dat er een nieuwe iPhone naar mij op weg is. Een spiksplinternieuwe iPhone 14 met 260 GB is op dit moment per koerier zich richting mijn aura aan het begeven. En wat doe je dan? Als je net aan de ‘hele wereld’ hebt verkondigd hoe vet je bent met je domme telefoon. 

Kies ik, na de verkondiging van mijn stille revolutie, om voet bij stuk te houden. Of was het letterlijk bij gebrek aan beter dat ik besloot dit lawaai te maken? Wat zijn eigenlijk de voordelen en de nadelen? En is het wel zo’n rationele keuze? Ik heb wel het gevoel dat zodra ik terug ben bij de smartphone, het heel moeilijk zal zijn om weer terug in mijn domme telefoon bubbel te komen. Ben ik überhaupt al klaar om daar afscheid van te nemen?  

Op het moment dat ik dit schrijf weet ik het oprecht niet. Mijn hart fluistert domme telefoon, maar mijn brein zal het vast heerlijk vinden om weer verdoofd door overprikkeling te raken. Of niet? Wat zou het soms makkelijk zijn als organen konden praten. Wel is zeker dat, met het nieuwste meest supersonische apparaat letterlijk binnen handbereik, er een keuze op mij te wachten staat.  

Gemarginaliseerde smartphone

Als reactie op: “Wie zonder smartphone door het leven gaat, raakt gemarginaliseerd” – NRC, Stephan Sanders, 09/12/22

In zijn opinie stuk van 9 December vertelt Stephan Sanders wat hem over de rand heeft geduwd om, ongeveer 15 jaar nadat de eerste IPhone werd gepresenteerd, toch over te gaan naar een smartphone. Interessant en sociaal relevant onderwerp als je het mij vraagt.

 

Toch vind ik het jammer dat, hoe accuraat dit onderwerp ook is, ik moest beginnen met de vraag “wat is gemarginaliseerd?”. Ik zou het opzoeken op mijn smartphone, maar ik heb die sinds 6 weken niet meer, dus was dat geen mogelijkheid. Mijn vader zei: “Buiten de samenleving”. Google zegt achteraf: “Ervoor zorgen dat iets of een groep minder belangrijk of invloedrijk wordt.” Ik had gehoopt dat met het artikel van Stephan Sanders de relevatie van de smartphone zou worden gemarginaliseerd, maar nadat het tegenovergestelde is gebeurd, zou ik toch graag mijn mening erover delen.

Met een overvallend incident op mijn reis in Mexico ben ik letterlijk van mijn smartphone beroofd. Onpraktisch, vervelend, maar ook een groot cadeau. Na terugkomst had iedereen verwacht dat ik me gelijk weer aan de smartphone zou vergrijpen, maar ik en mijn domme telefoon zijn al 6 weken erg gelukkig met elkaar. Als 24-jarige, net tot yup-gepromoveerde, sabbatical hebbende dame, denk ik dat ik onderdeel ben van een generatie die wel degelijk soms onder zijn smartphone lijdt. In dit rijtje hardnekkige aandoeningen staat voor mij fomo (fear of missing out), continue scrollen en het onderbewuste toxische vergelijken wat social media met zich meebrengt.

Wat vind ik dan zo lekker aan het leven aan de gemarginaliseerde kant? En waarom is dit ondertussen een bewuste keuze?

Mijn IPhone 13, hoe mooi de foto’s ook waren, gaf mij vaak stress, een opgejaagd gevoel en kosten heel veel van mijn kostbare tijd. Terwijl de slimste mensen van de wereld bij Instagram en TikTok algoritmes aan het bouwen zijn om mijn aandacht te vangen, ben ik een feut van mijn eigen telefoon, die mijn leven meer vervangt dan vereenvoudigd. Als je niet betaalt voor de service, dan ben jij het product. Dingen die we stiekem weten, maar liever niet beseffen.

Het leven zonder deze mini mega computer in mijn zak is veel simpeler en veel ingewikkelder tegelijkertijd. Ik kan geen bussen of treinen opzoeken, ik zit niet in de groep chats waar de afspraken met vriendinnen worden gemaakt en zodra ik de deur uit loop ben ik niet meer in staat om mijn mail te checken. Zo ga ik dagjes naar Amsterdam met een verfrommeld papiertje in mijn zak waarop ik de treintijden heb geschreven. Wacht ik soms een uur op een terras als ik een mail heb gemist en kijk ik doelloos voor me uit als ik in het ov zit. Raar, maar waar. Als je deze basale ongemakken in acht neemt, krijg je er echt heel veel voor terug.

Ik heb namelijk geen last meer van fomo of het continu vergelijken van wat ik aan het doen ben, met mijn gehele Instagram feed. Ik heb geen koopdrang, omdat er niet de hele dag koekjes naar me worden gegooid. Ik heb sms-contact over het essentiële of ben gezellig met mijn vriendinnen aan het bellen, in plaats van de hele dag die whatsapp ruis binnen te zien stromen. En alle afspraken die in de groep chats worden gemaakt, worden daarna naar mijn gemaild of gesmsd. Ik voel mij bereikbaarder en meer verbonden dan ooit, doordat de kwaliteit van mijn contact exponentieel is gestegen. Dingen die ik stiekem had verwacht bij de afschaffing van een smartphone, maar nooit had durven hopen. Want eerlijk hoeveel van de gemiddelde Nederlandse schermtijd van 5,5 uur is nou echt waardevol? 

Wat had ik dan niet verwacht? Ik was in de veronderstelling dat mijn IPhone een gewoonte was, maar ben nu heilig overtuigd dat het een verslaving is. Even hardnekkig als roken, waar ik ook nog steeds niet mee ben gestopt. Want hoe lekker ik de rust ook vind, zodra er in de ruimte wordt gescrold krijg ik jeukende vingers. En als ik mij dan een keer op social media bevindt zijn die 10 minuten altijd zo weer een uur. Ik had verwacht dat ik na 6 weken afkicken hierboven zou staan, maar voor je het weet stelen al die slimme algoritmes je aandacht weer.

Ik ben nog niet in de fase dat ik mensen wil bekeren tot dit nieuwe bestaan, omdat ik soms zeer afhankelijk ben van hun smartphone, om mij bijvoorbeeld de weg te wijzen als ik verdwaal. Wel vind ik het leuk om dit ‘sociale experiment’ zo lang mogelijk met mezelf vol te houden en schrijf ik daarom een blog over het leven met deze domme telefoon. Terwijl ik pieker of mijn pas verkregen yuppen-status het overleeft als ik nooit meer op een deelscooter kan stappen hoef ik in ieder geval mijn insta story niet meer bij te werken om te bewijzen dat ik écht een super interessant leven heb.  

Dus @Stephan Sanders (zoals je dat op Whatsapp doet) leef je zonder smartphone aan de gemarginaliseerde kant? Misschien wel, alleen ik denk dat dát het grootste cadeau is. Want terwijl jij als allerlaatste adapter van de belcurve bezwijkt onder de smartphone, is de jeugd alweer met iets anders bezig. We zijn namelijk opzoek naar een minder gehaast, minder dwingend leven. Om de moeilijke woorden in het artikel heen gelezen, vind ik het vooral grappig om te beseffen dat fomo nu ook jouw generatie heeft bereikt.

Urgent en super duper belangrijk

Toen ik gister met mijn aller liefste vriendinnetje aan het facetimen was via mijn laptop hadden we weer mooie gesprekken over de telefoons in ons leven. Radicaal als zij is heeft ze, na het lezen van het boek “stolen focus”, al haar social media verwijderd en gebruikt ze haar telefoon alleen nog maar voor het functionele. Appen, bellen, google maps, mail en zo voort. 

Het functionele is precies wat mijn telefoon niet heeft en wat ik soms wél mis. Toen ik een dagje naar Amsterdam ging voor een afspraak, een koffietje en een sinterklaas moest ik op pad met een verfrommeld briefje in mijn zak. Alle bussen, richtingen, parons en tijden had ik braaf op dit briefje gekrabbelt en zo verplaatste ik mij van A naar B in de vreemde stad. 

Dit is misschien nog wel de aller grootste shock voor mensen, maar als je erover nadenkt is het echt niet zo lastig. Een andere tool die namelijk vaak vergeten wordt, is je mond, waarmee je gewoon dingen kan vragen. Het valt oprecht heel erg mee hoe afhankelijk je van je telefoon bent, als je de ongemakken voor lief wilt nemen.

Wat krijg je er dan voor terug? Is een hele goede vraag. Eerlijk is eerlijk, heel erg veel. Ik vind het vervelend om mensen te gaan beleren en/of irriteren met mijn nieuw verkregen inzichten over de telefoon maatschappij, maar ik voel me oprecht veel chiller en rustiger. Ik wordt niet de hele dag over onzin geappt en er staat niet elke dag onafgestreept ‘Op whatsapp reageren’ op mijn to-do lijst. 

Mensen begrijpen, omdat het zo lang duurt om een bericht te typen, dat ik niet overal op reageer. En als er iets belangrijks of vooral gezelligs is wordt er gebeld. De ideale wereld als je het aan mij vraagt. Urgent en belangrijk hebben een hele andere betekenis gekregen, want bij 10 van die dingen die ik eigenlijk zou willen sturen, denk ik halverwege het vermoeiende typen van het bericht, laat maar, zoveel boeit het eigenlijk toch niet.

Een ode aan appxiety

Ondertussen is het alweer meer dan een maand geleden dat ik op brute wijze van mijn sociale media leven werd beroofd. Een grote mijlpaal en een memorabel moment om even terug te blikken op life without whatsapp. En vooral een goed moment om even heel cool te doen over mijn kekke telefoontje. 

Ik besteedde gemiddeld 3-5 uur per dag op mijn telefoon. Wat ik echt met schaamte toegeef. Waarbij er toch vaak minimaal 2 social media uurtjes inslopen, waarin ik niets anders deed dan dom scrollen. Dat gevoel dat je een kamer in loopt, maar niet meer weet wat je daar doet. Dat had ik vaak op mijn telefoon. Ik zat dan opeens op instagram en wist niet eens meer hoe ik er gekomen was. Met dit nieuwe exemplaar heb ik daar gelukkig geen last meer van. 

Toch merk ik dat sommige verslavingstrekjes diep geworteld zitten. Zo pak ik, als ik mij verveel, rustig mijn roze telefoontje op in de hoop dat daar nog wat prikkels te scoren zijn. Helaas krijg ik nooit berichten.. 

Wat ook diep zit is wakker worden met het gevoel dat je op dingen moet reageren, of dat er belangrijke berichten op je wachten. Een grote en bekende stress generator voor mij. Met of zonder smartphone. Mijn grootste communicatie middel op dit moment is mijn laptop, email en de instagram website. Elke ochtend wordt ik wakker met het idee dat daar dringende berichten op mij wachten. Elke ochtend wordt ik opgelucht teleurgesteld, niemand heeft mij nodig. 

Wat deed ik dan de hele dag op die andere telefoon? En waar had ik het met mensen over dat ik altijd zoveel appjes open had staan? Nog belangrijker: wat was dringend genoeg om mij zoveel appxiety te geven? Ik weet dat er één manier is om daarachter te komen, die ik liever nog even uitstel. Dus voor nu: mij niet appen.